De laatste vaarweek in December was weinig spannend, en daarna kwam het winterverlof.

In januari werd er verder voorbereid voor komende reizen. Allereerst moest er nog een allerlaatste HSI vaarweek plaatsvinden voor de IFF. De Identification Friend or Foe, het identificatiesysteem voor vliegtuigen, kent ook verschillende militaire modi. De integratie van de IFF in het CMS stond nog open.

Een amerikaanse testexpert, F-16s en F35: alles werd uit de kast getrokken om het systeem te testen.

Verder kent Januari weinig bijzonderheden. Helaas steekt COVID/ Corona de kop op in Nederland. Dat betekend voor februari veel testen, en waar mogelijk thuiswerken.

 

Na het afronden van de CCO-opleiding in December, mocht ik in Januari beginnen aan de VO-spec. De Verbindingsofficier specialisatie voor CCO’s en WO’s, die als divisiechef van de Operationele Dienst Verbindingsdienst aan het werk gaan.
Wat doet de verbindingsdienst?

“De Operationele Dienst Verbindingen is de verbindende schakel op het schip of aan wal. Zij zorgen ervoor dat informatie op tijd bij de juiste personen terechtkomt. De verbindelaar beheert de computernetwerken en de volledig geautomatiseerde communicatiesystemen van de marine. De meeste zenders, ontvangers en satellietcommunicatiesystemen bedienen we op af

stand: vanaf de brug, de commandocentrale of de radiocentrale. Communicatie is bij ons een ruim begrip. Naast satellietverbindingen, computernetwerken en radioverbindingen omvat het ook de gewone post. En de berichten die we versturen kunnen uiteenlopen van een persoonlijke brief of een simpel e-mailtje tot strategische informatie voor het hoofdkwartier tijdens operaties op zee.” 

Kortom, als VO geef je sturing aan de dagelijkse leiding van de Verbindingsdienst. Aan boord is de Chef VBD de directe leidingsgevende en verantwoordelijk voor de Verbindingsdienst. Je werkt samen met deze chef en zorgt dat je van alle bijzonderheden op de hoogte bent.

In de VO-spec werd daarom over allerlei onderwerpen les gegeven: ICT, SATCOM, Tactische Communicatie, Beveiliging, etc. Alles wat we moeten weten om effectief leiding te kunnen geven aan de VBD. Het hielp natuurlijk wel dat ik affiniteit heb met ICT (ICT op de middelbare school gedaan, zelf computers bouwen, vrienden die ICT-banen hebben). Veel kennis was daarom niet nieuw, maar wel opfrissing!

Tijdens het volgen van de VO-spec al even kennis gemaakt op Zr.Ms. De Zeven Provinciën. Daarover later meer.

De LCF-specialisatie bestaat twee grote onderdelen: CCO en LVO. Rechterkant en linkerkant van de Commandocentrale. De CCO is doorgaans belast met ASW, ASUW en verzorgt aansturing van de Officier van de Wacht (op de brug), en de LVO is verantwoordelijk voor AAW en inzet van wapensystemen.

Het eerste gedeelte van de LCF-spec ben ik begonnen met de rechterkant van de centrale: CCO. Hierbinnen zitten weer twee delen, ASUW en ASW. Allereerst begin je met ASUW, en daarbij het oefenen van een Surface Exercise (SURFEX). Een oppervlakte oefening dus, waarbij twee teams van schepen (escorte schepen, asymetrische dreiging, etc) tegen elkaar ‘strijden’ in een oefenscenario. Inzet van helikopters en gesimuleerde inzet van wapens hoort daarbij. Tegelijkertijd komt daarbij dat de Officier van de Wacht (op de brug) aangestuurd moet worden in de richting waar het schip moet varen, en welke interne veiligheden er gewaarborgd moeten worden. De LVO is ondertussen bezig met een schietoefening of een luchtverdedigingsoefening, waarbij er ook gedraaid moet worden of er acties door de brug uitgevoerd moeten worden. Kortom, goede liaison met de LVO, aansturen van de brug, de eigen SURFEX beoefenen: er komt nogal wat bij kijken….
Overigens, de beoordeelde runs van de SURFEX gingen niet zo lekker, maar hopelijk kan ik dat nog goedmaken tijdens de CASEX, en anders als LVO.

Het tweede deel van de CCO-kant is ASW. Hierin moet je een CASEX oefening doen. Een Combined Anti-Submarine Exercise wordt door NATO als volgt omschreven: ‘In a CASEX, a group of ships and aircraft are given a wide area of water to search for submarines while the submarine(s) playing as the opposing force must try to accomplish simulated missions against the surface forces.’ Dus, een onderzeeboot, oppervlakte schepen, helikopters en vliegtuigen. Dit moet allemaal veilig verlopen!

Alles wat in het ASW blok geleerd is wordt toegepast in een CASEX. Naast normale oorlogsvoering worden ook diverse oefenveiligheden toegepast. Immers, je wilt niet daadwerkelijk je trainingsbuddy onderwater in gevaar brengen. Kortom, oorlog en veiligheid naast elkaar!

In de laatste weken voor het verlof worden er nog een aantal zaken afgevinkt. Na het verlof beginnen de Multi-Threat oefeningen, en er moest een werkbezoek gebracht worden aan de Marineoperationsschule in Bremerhaven.

Multithreats
Na blok 3 zijn alle soorten oorlogsvoering afgerond (blok 1 ASUW, blok 2 ASW, blok 3 AAW). Nu is het daarom tijd om ze te integreren. En in plaats van een Dual-Threat (AAW-ASW of AAW-ASUW), werd het nu tijd voor een multi-threat. Meerdere soorten tegelijk, simultaan, sequentieel: AAW, ASUW, ASW tegelijkertijd. Onze denkbeeldige vijand, die in een denkbeeldig scenario, denkbeeldige omgeving en denkbeeldige schepen, vliegtuigen en onderzeeboten inzet, heeft zich misdragen. Daarom moeten we, conform de Rules of Engagement, ze vernietigen! Of, een geweldsloze oplossing zoeken, wat natuurlijk ook kan…
En om te zorgen dat alles juist verloopt, moest er door ons een militaire planningsstaf gevormd worden, assessments gemaakt en berichten geschreven worden. Alles wat een gesimuleerde militaire operatie kenmerkt.

7Q/MPP
Het planningsproces werd gevolgd aan de hand van het 7Q model. Dit 7 Question model, naar het Engelse Maritime Planning Proces, behandelt de diverse stappen en bekijkt een operationele opdracht vanuit diverse kanten. Na een gedeelte Tactical Exploitation of the Environment volgt de Intelligence Preparation of the Environment, waarin gekeken wordt naar de verwachte dreiging en de invloed van de omgeving op de verwachte dreiging. Tenslotte het maken van eigen plannen (Wat is eigenlijk onze missie?) en deze toetsen met Wargaming (wat zou de vijand hier tegen doen?). Daarna worden alle belangrijke berichten geschreven en planningen gemaakt.

Voor het verlof hebben we alle assessments gemaakt en de berichten geschreven. Nu is het wachten op het commentaar van de instructeurs: hebben we de juiste tactieken gekozen en gaan we de goede kant op met de oorlog? We gaan het zien in Augustus/September, waarin we de ‘oorlog’ daadwerkelijk gaan uitvoeren.

Bezoek Marineoperationsschule
Als laatste voor het verlof hebben we een week doorgebracht in de Marineoperationsschule, Bremerhaven. Hier is de Marine school van Duitsland.
Onder het nom van gezamelijk optreden en verbroedering hebben we een militaire, gesimuleerde, oefening gedraaid in de Duitse ASTT. Ook zij trainen in een gesimuleerde omgeving voor het echte werk. Onze simulator is natuurlijk beter, maar in Duitsland hebben ze een lekker verwarmd zwembad van circa 25 graden, gesimuleerde schietbaan én het ligt bijna in het hart van Bremerhaven, steenworp van de bios, musea, restaurants én kroegen! Dat is in Den Helder wel anders.

Tijdens het bezoek aan de MOS hebben we vooral een kijk gekregen in het gezamelijk optreden. Een stuk ‘verbroedering’ van toekomstige CCO’s, welke wij in het volgend jaar kunnen tegenkomen.

Ook nog even tijd genomen om door de stad heen te wandelen. Qua stijl lijkt het op Den Helder. Een havenstad met een aantal hoogtepunten, en een aantal minder hoogtepunten. Hoeveelheid kroegen, restaurants en sfeer was wel beter, qua grootte lijkt de stad op Utrecht.

Nu op naar het zomerverlof!

Na Trident Juncture moesten we nog een paar weken bikkelen. Het gereedmaken voor het Winterverlof, en nog erger, het gereedmaken van de Karel Doorman voor het Benoemd Onderhoud.

Dit benoemd onderhoud, ookwel BO, vindt eens in de 4-6 jaar plaats voor schepen bij de Koninklijke Marine. Zie het als een grote beurt voor de auto, alleen dan in een droogdok, waarbij ze de onderkant schoonmaken, alle systemen uit en leeg (voor zover dat kan) en eventueel nieuwe apparatuur waar nodig.

Voor wie al een tijdje oplet, de Karel Doorman is nu zo’n 5 jaar in de vaart (oplevering in 2014, met direct de eerste inzet naar Afrika). Dus het werd wel tijd. Een half jaar onderhoud o.i.d., en daarna weer terug in het opwerk cyclus en eventuele missie. Maar zonder Jesper dan.

Ik stapte op 14 december van boord, om in januari te mogen beginnen aan de CCO opleiding. De CCO opleiding, leidt me op tot Commandocentrale Officier.

De commandocentrale:
“De commandocentrale spreekt al vele jaren tot de verbeelding. Dit is het zenuwcentrum van marineschepen, waar mannen en vrouwen gekleed in wit anti-flash gear, turend naar hun radarschermen de meest onbegrijpelijke codetaal spreken terwijl hun vingers razendsnel over toetsenborden, schermen en rollerballs glijden. Er worden commando’s geschreeuwd, onderzeeboten ontdekt, wapens afgevuurd.”

Kortom, meer kennis van het gevecht, en vooral: een jaar in opleiding. Van januari tot december in de schoolbanken, en daarna een nieuwe plaatsing als CCO aan boord. Mits ik het haal natuurlijk…

De opleiding van Nederland, lijkt op de Engelse en Australische opleiding. Dat heeft een logische reden: de Commandocentrales van Nederland, Verenigd Koninkrijk, Australie en de VS lijken allemaal op elkaar. Wij gebruiken dezelfde NATO doctrines en procedures.

Voordat de CCO-opleiding begint, eerst 4 weken vakantie: klussen aan het nieuwe huis en Kerstmis/Oud&Nieuw vieren. In het nieuwe huis ga ik kunststof deurkozijnen vervangen door hardhouten/vuren kozijnen, nieuwe vloeren, verven, nieuwe badkamers laten plaatsen en laten stucen. Kortom: lekker druk. We willen in januari verhuizen, dus het wordt bikkelen!

Iedereen alvast gelukkig nieuwjaar en tot in 2019…

Met het havenbezoek aan Trondheim afgerond, begon de laatste varende week aan boord van de Karel Doorman. Immers, na deze varende week zou de Karel Doorman in Benoemd Onderhoud gaan (locatie onbekend). En ik stap na deze varende periode af: ik begin in januari aan de CCO-opleiding.

De laatste zeemijlen aan boord van de Doorman waren weinig spannend: om het schip voor te bereiden op het onderhoud had ik primair 2 taken: het gereedmaken van de kaartenkamer (licenties, boekwerken, kaarten etc) opruimen en zorgen dat ze na het onderhoud snel verder kunnen. En daarnaast het verzamelen van allerlei herinneringsvoorwerpen, wapenschildjes, geschenken van gasten aan het schip. Deze worden voor de komende tijd opgeslagen bij het Centraal Distributie Centrum van de Marine in Den Helder. Na het onderhoud komt dit allemaal ‘uit het stof’, en wordt het weer opgehangen en tentoon gesteld aan boord van de Karel Doorman.

Trondheim. Ze noemen het een idylissche havenstad. Nou ja, idyllisch? Een van de grotere steden van Noorwegen, voornamelijk studenten, omringt door fjorden, bergen en meren. Uitvalsbasis voor Trident Juncture, de grote NATO oefening van het najaar van 2018.

In de eerste paar havenbezoekdagen aan Trondheim, vooral veel gewandeld door de stad. Een buitenlandse haven is toch altijd even kijken. Wat zit waar, wat zijn de goeie kroegen, waar is het lekkere eten, welke toeristische attracties mag ik echt niet missen? Na een paar mooie wandelingen en voorbereidingen, gingen we weer naar zee voor drie weken Trident Juncture.

Trident Juncture was de grote NATO oefening van het najaar van 2018. Een grote oefening, die ten doel had de kracht van NATO te laten zien. Vooral het verdedigen van NATO grondgebied, ten tijde van aanval (lees: artikel 5 operaties).

De Karel Doorman was onderdeel tijdens Trident Juncture onderdeel van de Amfibische taakgroep. Deze omvatte Johan de Witt en de FS Dixmude, een helicopter-carrier en amphibious assault carrier van de Franse marine.
De Karel Doorman had oa. voertuigen en personeel van het Korps Mariniers mee aan boord, die zij met LCVP’s en LCU’s van de Johan de Witt af heeft gezet op het strand.
Om al deze capaciteit te showen, is er nog een VIP-dag (tegenwoordig een Distinguished Visitors-Day geweest), met een mooi filmpje als gevolg!

Voor de Karel Doorman was er tevens ook een andere rol, als Combat Supplier fungeren tijdens de ‘War At Sea-Exercise’. Oftewel, tijdens de oorlog moet er ook getankt worden: en wie doet dat beter dan ons eigen varende tankstation!
Helaas werd er niet veel getankt, maar gelukkig tot 5 schepen langszij gehad.

Na het BOZ-en werd er nog een amfibische operatie uitgevoerd. ’s Nachts was het niet druk, en dat gaf ons de gelegenheid naar het Noorderlicht te kijken

Ook vanuit Russische zijde was er interesse voor Trident Juncture: Er werd een Long-range Maritime Patrol aircraft gestuurd voor een reconaissance:

Helaas eindigde de Trident Juncture oefening niet voor iedereen leuk. Op de terugweg naar Haakonsvern, Bergen, had de KNM Helge Ingstad een aanvaring met een koopvaarder, en liep daarna aan de grond in haar thuisfjorden.

Sindsdien is de Helge Ingstad gezonken, en wordt er een poging gedaan haar te bergen. Dit wordt bemoeilijkt omdat het gedeeltelijk op de zijkant van het fjord ligt, en er diverse wapens aan boord waren: NSM, ESSM, 76mm patronen.

Trondheim (2)
Na de oefening Trident Juncture hadden we nog een tweede maal Trondheim voor de boeg.
Op de eerste dag was er een rondleiding aan boord van de Doorman, oa. voor een Amerikaanse delegatie. Als tegenprestatie mochten wij aan boord van de Iwo Jima komen kijken. Deze helicopter/amfibische-carrier heeft o.a Sea Hawk helicopters, Ospreys, etc. mee, net als hovercraft amphibische vaartuigen en ruim 1400 mariniers.

Daarna is er aan boord nog een leuke Hawaii Party geweest in de longroom. Outfit compleet met kokosnoot bikini en slippers, en heerlijke cocktails van de HOD. Heerlijk feestje gehad! Om het weekend af te sluiten, nog heerlijk gewandeld langs de Noorse fjorden, om daarna af te reizen naar Nederland.

Drie weken na terugkomst van Schneller Adler gingen we alweer naar zee!

Allereerst werd begonnen met een week RCS en IR metingen. Deze metingen hebben als doel de radar cross sectie (RCS) en IR signatuur van het schip te bepalen.

Met deze signatuur is te bepalen wat de beste relatieve richting is om een zo klein mogelijke kans op detectie te krijgen, of bij een inkomende dreiging (raket of fighter) een zo klein mogelijke RCS te tonen, om detectie te verlagen, of de IR signatuur te verkleinen, om de kans te vergroten dat een eventuele raket het schip niet ziet.

Rondjes draaien, hard varen, langzaam varen. Coordinatie met de meetlieden op de wal, waar TNO samen met Defensie een meetinstallatie heeft ingericht. Spannend was het niet, interessant was het wel.

Na dit weekje bij Zandvoort voor de kust, zijn we vertrokken naar Schotland, voor een havenbezoek aan Dundee. Dundee, een plaatsje op zo’n 50 mijl (as the crow flies) ten noorden van Edinburgh, is een klein havenstadje dat veel offshore herbergt. Vroeger een vissersdorp, dat ook veel vrachtverkeer had, en door middel van een ferry zijn vrachtgoederen kreeg, heeft nu veel offshore in de haven (maar dat zit nog in een recessie), en een goede trein/auto verbinding met Edinburgh, dat een aantal collega’s ook heeft bezocht.

Een mooi havenbezoek van een paar dagen aan Dundee, met daarbij een paar wandelingen, museumbezoek (nieuwste en duurste museum van de UK), zijn we alweer vertrokken. Op naar Noorwegen!

Tijd om te varen! De Karel Doorman vertrok voor een paar weken richting Duitsland en België, voor een internationale oefening. De oefening in Duitsland ging over het samenwerken met het Duitse Seebattalion. Zij moesten een evacuatieoefening uitvoeren met rolspelers op de wal. Daarna werden de rolspelers geëvacueerd naar de Karel Doorman. 

De Duitse Oefening Schneller Adler heeft meer dan alleen de Karel Doorman en het Seebattalion als inzet. In totaal 1500 militairen werden ingezet voor een grootschalige oefening. Het vond plaats in Warnemunde, waarbij een gedeelte in de haven plaatsvond, met de evacuatie tegen de steiger, en een gedeelte van de evacuatie varend, in DP, voor de kust van Warnemunde. Langs de steiger verzorgde het Duitse Seebattalion zelf de verdediging van het schip:

Na Schneller Adler vertrok de Karel Doorman weer uit Warnemunde. Allereerst hebben we alle Duitse militairen afgezet in Kiel, en vervolgens zijn we doorgevaren naar Oslo, voor een havenbezoek aan de stad! Mooie (koude) en dure stad, maar wel leuk om eens te bezoeken. Veel mooie gebouwen en mooie natuurparken in Oslo. 
Ik had de vouwfiets meegenomen, en daar op zaterdag nog een mooie fietstocht mee gemaakt. 3,5uur gefietst, waarvan zo’n 2,5u bergop, bij een prachtig meer uitgekomen, en daarna nog een uur omlaag. Maar het was het waard!

Tenslotte zou de Karel Doorman nog de oefening Storm Tide gaan uitvoeren. Deze oefening zou plaats gaan vinden nabij Zeebrugge, waarbij de Belgische mariniers een landing zouden uitvoeren, en vervolgens een NEO (Non-Governemental Evacuation Operation) uitvoeren. Kortom, een evacuatie van burgers. Echter, omdat Nederland niet de Johan de Witt kon leveren of de Rotterdam, besloot de Nederlandse Marine de Karel Doorman te sturen. Waar de Belgische marine gerekend had op minstens 400 bedden aan boord, moesten ze het doen met 130. Dat verschil was te groot, en er werd besloten om de Karel Doorman niet te gebruiken. 

Dus: lekker op tijd naar huis!